Archiwum
Chałupa z Moszczenicy, k. XIX wieku
Budynek należał niegdyś do Jana Skrobota, wchodził w skład średnio zamożnego gospodarstwa. W chałupie znajdują się cztery pomieszczenia w układzie amfiladowym; przelotowa sień, po lewej stronie komora, po prawej kuchnia, a za nią izba. W komorze i izbie podłoga ułożona jest z desek, w sieni i kuchni ubite klepisko z gliny. Wnętrza urządzono na lata trzydzieste XX wieku. W tym czasie pierwotnie dymna kuchnia miała już palenisko przykryte blachą, komin odprowadzający dym, kapę, okazały masyw piekarniczy i za ścianą piec grzewczy. Izba wyposażona jest w meble stolarskiej roboty, tradycyjnie ozdobiona kwiatami z bibuły, makatką, drewnianymi ptaszkami, zawieszonym u powały pająkiem. Komora pełniła funkcje magazynowe. Stanowiła miejsce, gdzie gromadzono sprzęty gospodarskie, żywność, a w miesiącach letnich spano.
Stodoła ze Stróżnej, k. XIX wieku
Obiekt został przeniesiony z zagrody Adolfa Czerwienia, bogatego gospodarza ze Stróżnej. Postawiony jest na wysokiej podmurówce z kamieni spojonych gliną. Ściany budowy zrębowej z bali, między którymi pozostawione są szczeliny dla zapewnienia przewiewu. Dach krokwiowy, czterospadowy, kryty jest słomianą strzechą ułożoną schodkowo. Budynek jest trójdzielny, składa się z przelotowego boiska i dwóch sąsieków. Ekspozycja prezentuje przedmioty i urządzenia wykorzystywane w gospodarstwie.
Obora ze Stróżnej, k. XIX wieku - z gospodarstwa Adolfa Czerwienia pochodzi również obórka.
Obiekt postawiony jest z okrąglaków, ma konstrukcję zrębową. Szczeliny między belkami wypełnione są sianem łąkowym. Dach czterospadowy, pokryty jest słomą ułożoną w schodki. W oborze znajdują się cztery pomieszczenia. Część główna – dwudzielna, stanowi osobne pomieszczenie dla kilku krów oraz wozownię z wydzielonym miejscem dla konia. Dwudzielna przybudówka od strony pomieszczenia dla krów, w dolnej części mieści chlewik, górna jej część przeznaczona jest dla kur. Dostawiona pod kątem prostym znacznie poszerza budynek, co w całości tworzy zarys litery „L”.
Kuźnia z Turzy, k. XIX wieku – „Wiejska kuźnia”- wystawa prezentująca obróbkę metalu, produkcję i naprawę narzędzi na pogórzańskiej wsi.
Budynek pierwotnie należał do dworu. Pracował w nim kowal Antoni Zygadło, sprowadzony prawdopodobnie z okolic Żywca, który prowadził działalność na potrzeby dworu i wsi. W skansenie odtworzono wygląd przeciętnej kuźni pogórzańskiej z okresu międzywojennego, która reprezentuje wiejski zakład usługowy, opierający się na pracy właściciela obiektu - kowala fachowca.
We wnętrzu znajdują się narzędzia i urządzenia, m.in. palenisko z miechem ręcznym, wiertarka, drewniany warsztat, pochodzące w większości z tego okresu i z tej właśnie kuźni, niektóre datowane są na okres wcześniejszy, koniec XIX wieku. Kuźnia czynna była do lat 60. XX wieku.
Wiatrak z Krygu
Wiatrak typu paltrak, zbudowany na początku XX wieku, należał do Adama Kosiby. Ustawiony jest na metalowym słupie - osi, co pozwalało na obracanie mechanizmu wraz z całą obudową, w zależności od kierunku wiatru. Na ścianie frontowej przymocowane jest koło wietrzne z ośmioma drewnianymi skrzydłami o archaicznej formie łopat. Drewniane ściany budynku o konstrukcji ryglowej, szalowane są deskami. Dwuspadowy dach pokryty jest gontem. Wydajność wiatraka była niewielka, wystarczał na potrzeby własnego gospodarstwa.
Wiatrak z Ropy
Zbudowany w 1932 roku, stał niegdyś na terenie gospodarstwa Kazimierza Korzenia. Służył do mielenia zboża na potrzeby gospodarstwa właściciela. Drewniany, o konstrukcji słupowej, oszalowany jest deskami i listwami nakładkowymi. Budynek wiatraka jest nieruchomy, natomiast do kierunku wiatru ustawiano wieżyczkę z kołem wiatrowym o formie turbiny. Wewnątrz znajduje się kompletne wyposażenie: zsyp na ziarno, żarna, skrzynia na mąkę, przekładnia pasowa, wprowadzająca w ruch mechanizm.
Chałupa z Gródka k. XIX wieku - wystawa „Dawne rzemiosło ludowe na Pogórzu”, prezentująca wyroby rękodzielnicze rzemieślników z terenu Pogórza (stolarstwo, kowalstwo, garncarstwo, bednarstwo, plecionkarstwo oraz rzeźbę).
Chałupa zbudowana w 1886 r., wchodziła w skład średnio zamożnego gospodarstwa chłopskiego Walentego Kłapacza. Ściany budynku są konstrukcji zrębowej i słupowej, z wystającymi w narożach ostatkami, dach trójspadowy, kryty słomą, na kalenicy wzmocniony jest gontami. Chałupa stanowi ciekawy przykład tradycyjnego zdobnictwa zrębów; na lewo od drzwi wejściowych ściany zdobione są dużymi kropami z wapna, z wyjątkiem kilku dolnych belek, których cała powierzchnia jest pobielona, podobnie jak pozostała część budynku. Wewnątrz są cztery pomieszczenia w układzie amfiladowym: po lewej stronie sieni izba i komora, po prawej kuchnia. W izbie prezentowana jest wystawa „Dawne rzemiosło ludowe na Pogórzu”, natomiast w dawnej kuchni organizowane są wystawy czasowe.
Olejarnia z Gródka, poł. XIX wieku – wystawa „Jak tłoczono olej”.
Obiekt reprezentuje zamożne, 31-morgowe (ok. 17 ha) gospodarstwo chłopskie, w skład którego wchodziły również dwie chałupy, dwa duże budynki gospodarcze o funkcji stajni i stodoły oraz wolno stojąca piwnica. Należące do rodziny Koszyków gospodarstwo miało charakter rolno-hodowlany, nastawione było na handel wołami. Olejarnia była dodatkowym źródłem dochodów tej rodziny. Reliktowa ze względu na rzadkość występowania tego typu warsztatów, była zakładem usługowym, opierającym się na pracy właścicieli surowca, nadzorowanych przez olejarza. W olejarni tłoczono olej lniany używany przede wszystkim w okresie Wielkiego Postu i Adwentu jako omasta do pokarmów. Wewnątrz znajdują się dwa pomieszczenia: przedsionek i warsztat. Olejarnia działała do 1950 roku.
Chałupa dymna z Siar, poł. XIX wieku – biedniacka chałupa „knopa” – „Pogórzański tkacz”
Stanowi przykład jednobudynkowej biedniackiej zagrody z poł. XIX wieku. Ten archaiczny budynek zrębowy, wykonany jest z okrąglaków świerkowych o dużych przekrojach, z wypuszczonymi na węgłach nierównej długości ostatkami, pobielony wapnem. Dach ma charakterystyczną dla starszych obiektów nisko opadającą, schodkowatą słomianą strzechę. Wewnątrz znajdują się trzy pomieszczenia w układzie amfiladowym: sień, kuchnia (piekarnia), izba. W sieni prowadzi wejście do piwniczki i składziku na narzędzia oraz chlewika dobudowanego od szczytu chałupy. We wszystkich pomieszczeniach jest klepisko. W kurnej piekarni ściany i powała czarne są od dymu. W tym pomieszczeniu wydzielono w kącie stanowisko dla krowy, co było charakterystyczne dla tego regionu. Wyposażenie jest bardzo skromne. W pobielonej izbie podstawowe umeblowanie stanowią: łóżko, ława, stolik, żerdź i skrzynia na odzież. Sporo miejsca zajmują urządzenia i narzędzia tkackie. Chałupa tak wyglądała aż do lat siedemdziesiątych XX w. Zamieszkiwana była wówczas przez Stanisława Cięciwę, który utrzymywał się z tkania płótna lnianego, potem też z wyrobu płóciennych chodników.
Piec garncarski – rekonstrukcja pieca garncarskiego wykonana przez garncarza Romana Tokarskiego.
Piec ma formę typową dla terenu Pogórza: kształt półkolistej czaszy. Wykonany jest z cegły łączonej i polepionej gliną z dodatkiem plew, spód wyłożony jest cegłami. Z przodu umiejscowiony jest duży trapezowaty otwór, który umożliwiał wejście do wnętrza pieca i ułożenie w nim przeznaczonych do wypalenia glinianych wyrobów. Wewnątrz ułożone są naczynia, z których część pochodzi z odbywających się pokazów toczenia naczyń na kole garncarskim, znajdującym się obok pieca.
Wystawa „Pogórzanie i sąsiedzi – stroje ludowe z regionów Polski i Słowacji” - wystawa prezentująca odświętne stroje ludowe pięciu grup etnograficznych i etnicznych: Pogórzan, Łemków, Lachów Sądeckich, Szaryszan i Spiszaków. Wystawa została zrealizowana w ramach projektu "Muzea Otwarte – rozszerzenie możliwości programowych instytucji kultury pogranicza polsko-słowackiego"
Stodoła plebańska z Zagórzan – wewnątrz wystawa „Sztab operacji gorlickiej. 1915” upamiętniająca Bitwę pod Gorlicami.
Stała ekspozycja (15 figur) składa się z trzech scen ukazujących: naradę sztabową oficerów wojsk państw sprzymierzonych, wojskowy szpital polowy oraz jeńców rosyjskich konwojowanych przez żołnierza armii austro-węgierskiej.
Stodołę zbudowano pod koniec XVIII wieku, na terenie gospodarstwa plebańskiego. Obiekt jest budowy zrębowej, ściany z okrągłych bali świerkowych. Dach konstrukcji jętkowej, czterospadowy, kryty jest słomą ułożoną w schodki.
Spichlerz plebański z Rożnowic - wewnątrz wystawa pt. „Józef Śliwa – poeta, rzeźbiarz, amator” - wystawa prezentuje kolekcję rzeźby autorstwa Józefa Śliwy, rzeźbiarza i poety z Gorlic.
Spichlerz zbudowano pod koniec XVIII wieku na terenie gospodarstwa plebańskiego. Budynek jest piętrowy, niegdyś na parterze znajdowała się drewutnia, a na piętrze przechowywano zboże w przegrodach sąsiekowych.
Chałupa z Szymbarku, 1924 r. – wewnątrz wystawa „Zioła w tradycji Pogórza” prezentująca zioła wykorzystywane w tradycyjnej medycynie ludowej oraz akcesoria związane z ich przeróbką i przechowywaniem.
Chałupa jest najmłodszym obiektem na terenie skansenu (datowana na 1924 rok). Obiekt stanowi przykład zmian zachodzących w okresie międzywojennym, widocznych w wyglądzie zewnętrznym obiektu, przy zachowaniu układu wnętrz typowych dla starszych budynków. Chałupa zbudowana jest z obciosanych belek, na węgłach przyciętych do linii ścian, szpary między belkami utkane sianem łąkowym. Dach półszczytowy, pokryto gontem. Wpływa to na urozmaicenie zabudowy na terenie skansenu.
„Mechanizacja wsi pogórzańskiej”- ekspozycja zabytkowego sprzętu, maszyn rolniczych oraz powozów wiejskich pod wiatą. Na wystawie zaprezentowano wozy, sanie, bryczki z przełomu XIX/XX wieku należące niegdyś do zamożnych gospodarzy, zdobione pięknymi żelaznymi okuciami, świadczącymi o wielkim kunszcie tutejszych kowali, a także maszyny i urządzenia rolnicze.
Krzyż przydrożny
Jest rekonstrukcją wzorowaną na powszechnie występujących na terenie Pogórza drewnianych krzyżach z kapliczkami. W kapliczce umieszczonej na skrzyżowaniu belek znajduje się drewniana figurka z wyobrażeniem Chrystusa Frasobliwego.
Studnia z Wójtowej
Studnia pochodzi z gospodarstwa Jana Czecha. Ma ciekawą formę, często spotykaną na początku XX w. Ocembrowanie wykonano z płaskich kamieni rzecznych. Nad ziemią znajduje się ośmiokątna osłona dębowa o budowie zrębowej, z dwudzielnym wiekiem do przykrywania studni. Dwa pionowe słupy boczne podpierają daszek, połączone są drewnianym wałem z metalową osią zakończoną korbą. Drewniany daszek w kształcie stożka, przykryty jest gontem.