Cerkiew greckokatolicka pw. Świętych Kosmy i Damiana
W związku rozpoczęciem prac w ramach zadania pn. "Prace ratunkowe typu konserwatorskiego przy zabytkowej cerkwi greckokatolickiej i spichlerzu plebańskim w miejscowości Bartne" dofinansowanego z RZĄDOWEGO PROGRAMU ODBUDOWY ZABYTKÓW, cerkiew greckokatolicka pw. śś. Kosmy i Damiana w Bartnem oraz spichlerz plebański będą nieczynne dla zwiedzających do dnia 10 września 2025.

Cerkiew w Bartnem w zimowej odsłonie


fot. archiwalna
Cerkiew parafialna w Bartnem została wzniesiona w 1842 roku (data na nadprożu). Obiekt zbudowany z drewna jodłowego, konstrukcji zrębowej, pokryty od zewnątrz gontem. Wieża o budowie słupowo- ramowej, z pozorną izbicą, słupy nośne ujmują węższy babiniec, wokół zachata. Dachy nad nawą i prezbiterium namiotowe, łamane. Nad babińcem dach dwuspadowy. Hełm wieży kopulasty, z pozorną latarnią, zwieńczenia dachów w formie pozornych latarniowych wieżyczek. Gzymsy oraz izbica wieży pokryte oryginalną wielobarwną dekoracją malarską.
Cerkiew reprezentuje zachodni typ łemkowskiego budownictwa sakralnego. Świątynia jest orientowana, trójdzielna. Składa się z prezbiterium, nawy, babińca. Do prezbiterium od strony północnej przylega zakrystia. Cerkiew greckokatolicka funkcjonowała do czasu wysiedlenia Łemków, do 1947 roku.
We wnętrzu zachowany XVIII- wieczny barokowy ikonostas. W nawie znajduje się rzeźbiony i polichromowany boczny ołtarz, pochodzący z 1797 roku.

fot. archiwalna
Cerkiew otoczona jest drewnianym ogrodzeniem, pokrytym gontowym daszkiem. Brama wejściowa nakryta namiotowym, gontowym dachem i baniastym hełmem z łacińskim krzyżem nad półksiężycem.
Na terenie związanym z cerkwią planowane jest odtworzenie dawnego zespołu plebańskiego: plebani, stajni, stodoły, piwnicy. Do chwili obecnej przetrwał wraz z cerkwią kamienny spichlerz (odrestaurowany w 1966 roku). Odtworzone obiekty pełnić będą funkcję warsztatowo- ekspozycyjną, mieszkalną i biurową.